Om specialistische zorg te kunnen bieden én verbeteren, doet GGZ Rivierduinen wetenschappelijk onderzoek. Zo ook op onze afdeling Eetstoornissen ‘Ursula’. Het grote voordeel daarvan? Onderzoeksresultaten belanden meteen in de praktijk, en die praktijk inspireert op haar beurt weer het onderzoek. Win-win, vooral voor de cliënt.

‘We doen veel onderzoek naar de effecten van bestaande en nieuwe behandelingen’, vertelt Alexandra Dingemans, al 25 jaar onderzoeker bij Ursula, de afdeling Eetstoornissen. Daarnaast begeleidt ze intern collega’s bij hun wetenschappelijk onderzoek, en behandelt ze ook zelf cliënten. ‘Die combinatie van functies is zeer effectief. In de behandelkamer doe ik ideeën op voor nieuw onderzoek. Bijvoorbeeld voor een nieuwe aanpak, als ik zie dat een behandeling voor een bepaalde groep cliënten onvoldoende werkt. Het is belangrijk om dat als onderzoeker zelf te ervaren. Zo kunnen we vanuit directe observatie de zorg blijven verbeteren.’

Behandeling onder de loep

Ursula heeft het keurmerk TOPGGz. Dit betekent dat de afdeling hoog specialistische cliëntenzorg biedt in combinatie met innovatieve behandelingen en kennisdeling. Voorwaarde is ook dat er wetenschappelijk onderzoek plaatsvindt. En dat gebeurt volop. Een greep uit de onderzoeken laat zien hoe verweven onderzoek en praktijk zijn.

Zo biedt Ursula sinds kort psychomotorische therapie aan voor mensen met eetbuien. ‘Het is een non-verbale behandeling, als aanvulling op cognitieve gedragstherapie, waarbij er juist veel gepraat wordt over klachten’, legt Alexandra uit. ‘Bij psychomotorische therapie staan doen en ervaren centraal, omdat psychische klachten zich vaak ook lichamelijk uiten. Denk aan spanningen in het lichaam, een verkeerde ademhaling of negatieve lichaamsbeleving. Wij onderzoeken de nieuwe sessies om te kijken of ze een waardevolle aanvulling zijn op ons bestaande protocol.’

Datzelfde geldt ook voor de behandeling van eetproblemen in combinatie met autisme. ‘Behandelaars zagen dat de aanpak van een eetstoornis meestal lastiger is als de cliënt ook autisme heeft. Daarom hebben de behandelaars een speciale module ontwikkeld voor mensen met een eetstoornis én autisme, zodat deze doelgroep beter geholpen wordt. Als onderzoeker kijk ik meteen mee bij die module om te zien hoe effectief die is.’

Preventietool voor jongeren

Het onderzoek van Ursula richt zich ook op de wereld buiten de kliniek. Met de website Featback.nl biedt Ursula online coaching voor jonge mensen met een beginnend eetprobleem. Een preventietool dus. Maar met een te klein bereik. Alexandra bekeek daarom hoe ze meer jongeren kon aantrekken. ‘Op basis van interviews met de doelgroep besloten we dat de site een andere uitstraling nodig had. Samen met TU Delft maakten we een nieuw ontwerp waardoor Featback nu beter bij jongeren aansluit. Een volgende stap is onderzoeken hoe de site het beste onder de aandacht gebracht kan worden: via sociale media bijvoorbeeld, of de huisarts en scholen.’

Samen meer kennis en data

Voor betrouwbaar onderzoek heb je voldoende kennis en deelnemers nodig. Daarom werkt het onderzoeksteam van Ursula veel samen met andere GGZ-instellingen, nationaal en internationaal. ‘Dat is cruciaal bij eetstoornissen’, stelt Alexandra, ‘omdat eetproblematiek minder vaak voorkomt dan bijvoorbeeld angststoornissen. Het wereldje is dus kleiner. Alleen al om die reden hebben we elkaar nodig.’

Vreemde eenden

Alexandra werkt al bijna twintig jaar samen met Unna Danner, onderzoeker bij GGZ Altrecht in Zeist, op de afdeling Eetstoornissen Rintveld. Samen werkten ze aan verschillende studies. ‘We zijn allebei vreemde eenden in de bijt: fulltime onderzoekers in een klinische omgeving. Dat was twintig jaar geleden nog erg ongebruikelijk’, vertelt Unna. ‘Door samen op te trekken konden we het belang hiervan aantonen en makkelijker subsidies regelen voor praktijkgericht onderzoek. We kaartten samen lastige punten aan in bestaande methoden. En we verbeterden behandelingen met onze praktijkkennis. Dat doen we nu nog steeds. Zo slaan we dagelijks een brug tussen wetenschap en de behandelpraktijk.’

Lees hier meer over Eetstoornissen Ursula onderzoek.