Direct naar content

Met onderzoek probeer ik een klein beetje van de puzzel van het ontstaan van eetstoornissen op te lossen

  • Nieuws
  • Onderzoek

‘Eetstoornissen intrigeren me. Ik vind het heel bijzonder dat mensen ingrijpen in een van de belangrijkste dagelijkse behoeftes omdat het niet goed met hen gaat. Om ergens wél de controle over te hebben in hun leven. Bij sommigen wordt de eetstoornis een onderdeel van hun eigen persoon. Ze kennen er veel eigen identiteit aan toe waardoor de eetstoornis maakt wie ze zijn. Wat tegelijk het behandelen van deze aandoening zo ontzettend lastig maakt.

‘Ik werk als senior onderzoeker bij Eetstoornissen Ursula van GGZ Rivierduinen in Leiden. Als erkende TOPGGz-afdeling behandelen wij cliënten met ernstige eetstoornissen zoals anorexia nervosa, boulimia nervosa en eetbuistoornissen. Binnen Ursula wordt veel onderzoek gedaan. In mijn functie begeleid ik studenten en een promovenda en ben ik verantwoordelijk voor het Nederlands Eetstoornis Register. Dit is een online register waarmee we onderzoek doen naar eetstoornissen en eetproblematiek. Iedereen vanaf 12 jaar die een eetstoornis of eetprobleem heeft of heeft gehad, kan hieraan meedoen. Je hoeft geen cliënt van Rivierduinen of ergens in behandeling te zijn. Door de deelnemers ieder jaar een vragenlijst te laten invullen, volgen we hen en krijgen we een beeld hoe hun eetproblematiek zich ontwikkelt en welke factoren hierop van invloed zijn. Het doel is om te kijken of we – op basis van het onderzoek – behandelingen kunnen aanpassen. Dat we deze verbeteren of nog passender maken.

‘Al zit ik zelf niet met cliënten in de behandelkamer, binnen het register bied ik hen wel de mogelijkheid om aan te geven hoe het met ze gaat en wat ze ervaren. En met die input probeer ik een klein beetje van de puzzel van het ontstaan van eetstoornissen en eetproblematiek op te lossen en mee te denken over oplossingen. Deelnemers werken nu vooral mee aan het onderzoek vanwege het goede doel, maar het is de bedoeling dat ze er uiteindelijk zelf ook baat bij kunnen hebben.’

‘In 2015 zijn we – samen met andere partijen – met het Nederlands Eetstoornis Register gestart en sinds 2020 hebben we als Rivierduinen het register in eigen beheer. We hebben sindsdien zes vragenlijsten rondgemaild die iedere keer door zo’n 400 à 500 mensen worden ingevuld. Helaas loopt het aantal actieve deelnemers terug. Bijvoorbeeld doordat mensen vergeten de vragenlijst in te vullen of dat ze een nieuw emailadres hebben dat wij niet kennen.’

‘Door de kleine deelnemersaantallen is het voor ons nu nog niet mogelijk om dingen uit het onderzoek te halen die misschien maar voor één type eetstoornis belangrijk zijn. Hoe mooi zou het zijn als we een grotere groep deelnemers hebben waarin alle eetstoornissen vertegenwoordigd zijn. Het onderzoek wordt zo representatiever en het register kan dan meer van waarde zijn. De huidige deelnemers zijn voornamelijk vrouwen met anorexia nervosa, terwijl dit niet de meest voorkomende eetstoornis is. Ik zou graag meer mensen met een eetbuistoornis of boulimia in ons onderzoek willen meenemen. Eetbuistoornissen komen het vaakst voor, ook bij mannen, en naar deze eetstoornis wordt nog maar weinig onderzoek gedaan.’

‘Ieder jaar, ongeveer vanaf de zomer, start ik met mijn werkzaamheden voor een nieuwe vragenlijst. Ik formuleer de vragen, verstuur deze in september en in het begin van het nieuwe jaar heb ik de resultaten verwerkt in een rapport voor de deelnemers, collega’s en geïnteresseerden. Deze data – uiteraard niet herleidbaar tot individuele deelnemers – wordt gebruikt voor wetenschappelijk onderzoek. We werken hiervoor graag samen en andere organisaties kunnen op aanvraag ook gebruik maken van de data.’

‘Mijn interesse voor eetstoornissen vormen de rode draad in mijn carrière. Ik heb Voeding en Gezondheid in Wageningen gestudeerd en liep hiervoor stage in Amerika. Hier maakte ik kennis met eetstoornissen. Pas na deze stage kwam ik er achter dat onderzoek naar eetstoornissen mij wel paste en dat ik dit heel erg leuk vond. In 2003 ben ik begonnen als junior onderzoeker bij Eetstoornissen Ursula waar ik – onder leiding van professor Eric van Furth – mijn promotieonderzoek kon doen naar de erfelijkheid van eetstoornissen en hoe genen hierbij betrokken zijn. In 2015 kwam het Nederlands Eetstoornis Register op mijn pad en afgelopen jaren heb ik dit mogen opbouwen.’

‘Of ik als onderzoeker het ‘echte’ contact met cliënten mis? Ik ben geen psycholoog en heb geen behandelbevoegdheid. En dat is prima, want ik denk dat ik ook niet geschikt ben voor in de behandelkamer. Al weet ik uit andere onderzoeken wel hoe leuk het kan zijn om gesprekken met cliënten te voeren. Je krijgt dan ook de achtergrond van personen mee in plaats van alleen de data en cijfertjes. De afwisseling houdt het werk leuk. Begeleiding van collega’s, meeschrijven met wetenschappelijke artikelen en een leuk klein onderzoeksteam waarin we goed contact met elkaar hebben en veel samenwerken. Na ruim twintig jaar ben ik nog steeds op m’n plek bij Eetstoornissen Ursula.’

Deelnemer aan het woord

Sophie Gulickx, sportpedagoog en woonachtig in Tilburg, is een van de deelnemers van het Nederlands Eetstoornis Register. Dit is een online landelijk register van TOPGGz-afdeling Eetstoornissen Ursula van GGZ Rivierduinen dat onderzoek doet naar eetstoornissen en eetproblematiek.

Ieder jaar vult Sophie trouw de vragenlijst in waarmee zij bijdraagt aan meer kennis over eetproblematiek. Sophie heeft in het verleden een tumor in haar hoofd gehad waarbij ze uiteindelijk ook de eetstoornis anorexia nervosa ontwikkelde. Lees hier het hele interview.

Rita Slof – Op ‘t Landt, senior onderzoeker.
Eetstoornissen Ursula/Nederlands Eetstoornis Register (NER) in Leiden.

Rita Slof

Gerelateerde artikelen