Voormalig verzorgingshuis Salem in Katwijk biedt sinds september 2021 tijdelijk onderdak aan dertig cliënten die beschermd wonen. Maar voordat dit woonproject kon starten, moest GGZ Rivierduinen wel het vertrouwen van buurtbewoners en de gemeente winnen. Hoe dit beladen project uitgroeide tot een succesverhaal.

Toen de locatie op het Bavo-terrein in Noordwijkerhout werd verkocht, moest GGZ Rivierduinen snel op zoek naar een ander onderkomen voor haar cliënten. Hun nieuwe locatie was helaas nog niet opgeleverd. ‘Het is best lastig om voor twintig mensen een nieuwe woonplek te vinden. Daarom waren we blij dat we tijdelijk in Katwijk terecht konden’, vertelt Sarella Stokman – de Vos, manager beschermd wonen bij GGZ Rivierduinen. Maar van ‘gewoon’ even verhuizen was geen sprake. Omwonenden van het oude verzorgingstehuis zaten vol vragen en zorgen. En ook de gemeente had twijfels. De cliënten kampen allemaal met psychiatrische klachten en sommigen ook met een verslaving – zou dat niet voor overlast zorgen?

Onwetendheid bij bewoners

In aanloop naar de verhuizing probeerden Sarella en haar collega’s alle angst en onzekerheid in de buurt weg te nemen. ‘We beantwoordden vele mails en telefoontjes en maakten voor de buurt een informatieve brochure over beschermd wonen. Maar dat bleek niet voldoende. Na een tijdje gingen de wildste verhalen over onze cliënten rond. Dat het om heroïneverslaafden zou gaan en dat ze zonder enige begeleiding in Salem kwamen wonen. Ook vreesden bewoners dat we permanent zouden blijven. Allemaal niet waar.’

‘Ik kan me heel goed voorstellen dat ons woonproject destijds voor spanning zorgde. Zeker als je niet bekend bent met onze doelgroep. Daarom besloten we om samen met de gemeente een bijeenkomst voor de buurt te organiseren en voor opheldering te zorgen.’

Beladen bijeenkomst

‘Het begin van de bijeenkomst was rumoerig. De emoties bij omwonenden liepen hoog op. Dat was wel even slikken. Er kwamen veel vragen op ons af: “Kan mijn kind nog wel veilig buiten spelen?” en “Rijden er dan straks allemaal drugsdealers rond in de wijk?” Door heel rustig over ons werk en de cliënten te vertellen, en alle fabels die rondgingen te ontkrachten, maakte de onrust langzaam plaats voor begrip. Wie echt het verschil maakte die avond was de wijkagent van Noordwijkerhout, die op eigen initiatief was gekomen. Op onze vorige locatie op het Bavo-terrein was hij nauw betrokken bij onze cliënten, waardoor hij goed hun menselijke kant kon belichten. Hij legde buurtbewoners uit dat het om gewone mensen zoals jij en ik gaat, die wat meer pech hebben gehad in het leven. “Ik ga ze nog best missen”, zei hij op het eind. Dat gaf de zaal veel lucht. Ook het besef dat wij directe banden hebben met de politie, gaf een veilig gevoel. Het was daarom goed dat ook de wijkagent van Katwijk, met wie we een kort lijntje hebben, aanwezig was.’

Klankbordgroep

Na afloop van de bijeenkomst werd een klankbordgroep opgezet voor mensen die graag betrokken wilden blijven. Verschillende omwonenden en de wijkregisseur van de gemeente sloten zich hierbij aan. ‘Zo konden we hen goed op de hoogte houden van de laatste ontwikkelingen.’ Na vier bijeenkomsten werd gezamenlijk besloten de klankbordgroep op te heffen. ‘Onze cliënten hadden rustig en zonder overlast hun intrek genomen in Salem. Ook de bewoners van de klankbordgroep waren tevreden. We zijn nu een jaar verder en nog steeds zijn er geen incidenten geweest. Iedereen woont hier vreedzaam met elkaar samen.’

Oogje in het zeil houden

Voor een deel is dat te danken aan het pand. ‘Alle cliënten wonen hier onder één dak, waardoor onze begeleiding op iedereen goed zicht heeft. Je kan niet zomaar het pand binnenlopen, cliënten hebben een sleutel van de voordeur. Naast die centrale ingang zit het kantoor van onze 24/7-begeleiding, waardoor ze alle mensen zien die in- en uitlopen. Ongewenst bezoek, met een mogelijk slechte invloed op onze cliënten, wordt direct opgemerkt. Dat hadden we op onze vorige locatie niet. Daar woonden cliënten samen in eengezinswoningen, verspreid over de wijk. Dan zie je niet altijd wat er allemaal gebeurt en wie ze thuis uitnodigen. Nu hebben we dat wél, en dat blijkt een grote succesfactor van dit project.’

Salem is geslaagd

Na een half jaar trokken ook deelnemers van de organisatie Divorce Housing in wooncomplex Salem. ‘Gescheiden mensen, met en zonder kinderen, wonen nu naast onze cliënten. En sinds kort ook jongeren die moeilijk een huis kunnen vinden. Dat proces verliep heel soepel. De sfeer in het pand is gemoedelijk, en daar ben ik trots op. Mensen zeggen elkaar gedag, maken een praatje en laten elkaar verder met rust. En regelmatig zie ik mensen in de ontvangsthal gezellig met elkaar keuvelen. Woonproject Salem werd uit nood geboren, maar blijkt in de praktijk een succes. De pluspunten van het pand nemen we mee in toekomstige locaties.’