Hoe is het om een psychose te hebben? En wat heb je nodig in je herstelproces? Ervaringsdeskundigen Berkant Sardogan en Robin Sjardijn spraken er onlangs over met 160 tweedejaarsstudenten van de opleiding Verpleegkunde aan de Hogeschool Leiden. ‘Hoop en optimisme zijn enorm belangrijk.’

Berkant hoefde geen twee keer na te denken over het verzoek van kenniscentrum Ervaringsdeskundigheid en Herstel van Rivierduinen. ‘Een gastles? Dat wilde ik graag doen’, blikt hij terug. ‘Het is belangrijk dat studenten Verpleegkunde meer horen over psychose, stigma’s en het herstelproces. Normaal werk ik als ervaringsdeskundige bij wijkteam Leidschendam-Oost van Rivierduinen. Het was de eerste keer dat ik mijn verhaal zou doen aan 160 studenten. Raken ze niet afgeleid door hun telefoon of elkaar?, vroeg ik me af. Maar ik had me geen zorgen hoeven maken. Ze hebben allemaal heel aandachtig zitten luisteren.’

Uit eerste hand

Veel studenten starten de studie Verpleegkunde om in een ziekenhuis te gaan werken, weet docente en ggz-verpleegkundige Monique Lammerts van Hogeschool Leiden. Samen met collega Ingrid Schoen faciliteerde ze de gastles. ‘Pas tijdens hun stage leren studenten de geestelijke gezondheidszorg beter kennen. Ervaringsverhalen zoals die van Berkant en Robin zijn een belangrijke aanvulling op de theorie die ze krijgen. Voor wie het niet heeft meegemaakt, is psychose moeilijk te begrijpen. Alle mensen beleven hun psychose op hun eigen manier. Nu horen studenten uit eerste hand hoe zo’n opname beleefd wordt. En hoe woorden en gedrag van een verpleegkundige aankomen. In positieve en in negatieve zin.’

Anoniem vragen stellen

Berkant en Robin willen met ervaringskennis psychische kwetsbaarheden normaliseren. Met studenten een open gesprek voeren over hun eigen psychische kwetsbaarheden of die van hun naasten is nog een stap te ver, weet Berkant. ‘We wilden studenten wel graag betrekken, dus zorgden we er met Monique en Ingrid voor dat ze anoniem vragen konden stellen. Zo kregen we de vraag: ik heb met ontwrichting te maken gehad. Kan ik dat later ook gebruiken in mijn werk? We stelden ook zelf vragen, waarop studenten via de Mentimeter anoniem konden reageren. Bijvoorbeeld: iedereen heeft weleens te maken gehad met verlies. Wat heeft jou toen geholpen?’

Gezonde jongen

Diagnoses en labels kunnen stigmatiserend werken, gaf Berkant de studenten mee. ‘Ik heb me lange tijd afgevraagd: wat is er mis met mij? Ik voelde veel twijfel en schaamte, ook omdat middelengebruik een trigger is voor psychose. Ik had veel geblowd en kreeg mijn eerste psychose na paddo’s. Het keerpunt was dat een psycholoog zei: “Ik zie hier een gezonde jongen voor me.” Hoop en optimisme zijn onmisbaar in het het herstelproces. Inmiddels ben ik heel blij met waar ik sta.’

Meer gastlessen

Berkant vond het een bijzondere ervaring om de gastles te verzorgen. ‘Ik ben geen docent natuurlijk, maar dat ik uit mijn leven kon putten gaf houvast. Ook kon ik terugvallen op de theorie vanuit de tweejarige opleiding Ervaringsdeskundigheid in Zorg en Welzijn, die ik volg aan de Hogeschool van Amsterdam.’ Docente Monique was onder de indruk van de gastles. ‘Wat had ik zoiets graag gehoord tijdens mijn eigen opleiding. We gaan zeker door met het delen van ervaringskennis. In de toekomst hopen we deze gastlessen ook in kleinere groepen te verzorgen.’