‘Muziek doet iets met mensen. Dit ervaarde ik tijdens een stage op een schippersinternaat waar ik een kinderkoortje onder m’n hoede had. Ik wist direct: hier wil ik iets mee. In die tijd verslond ik boeken van Yvonne Keuls en Christiane F. met verhalen over de verslavingszorg. Deze sector en de kwetsbare mensen die in die boeken voorkwamen boeiden me. Ik wilde hen helpen. Inmiddels doe ik dat al ruim twintig jaar als muziektherapeut bij GGZ Rivierduinen, waarvan de laatste zestien jaar bij het specialistische team MBT – Mentalization Based Treatment – in Leiden. MBT is een therapie waarin je leert om je eigen reactie, acties, gevoelens en die van anderen te begrijpen. Waarom doe je wat je doet en voel je wat je voelt?’

‘Bij muziektherapie gaat het om bewustwording van je eigen gedrag en gevoelens en te leren: hoe wil ik hiermee omgaan? Door binnen een groep muziek te spelen, te zingen en te luisteren. Cliënten krijgen een spiegel voorgeschoteld. Speel je samen met anderen en ga je de verbinding aan, of juist niet. Is dit een keus of overkomt het je. Maak je contact en wat doet het met je als je naar de ander kijkt? Bij zingen gaat het heel erg over contact maken met jezelf. Je voelt van alles. Mag je jezelf laten horen? Durf je dat? Binnen muziektherapie leer je hier woorden aan te geven.’

‘Cliënten binnen het MBT hebben vaak al een zwaar begin van het leven achter de rug. Ze worstelen met hun persoonlijkheid – de eigen streepjescode – en kampen daardoor vaak met verslaving, een depressie of financiële problemen. Zij hebben last van hun eigen gedrag en vinden het heel moeilijk om hun emoties te reguleren. Hierdoor vermijden ze dingen of reageren ze soms heel heftig.’

‘Ondanks hun problematiek gaan de meeste cliënten er wél voor. Ze durven zich in de groep uiteindelijk open te stellen en in deze veilige omgeving te leren anders met dingen om te gaan. Dat een cliënt zich op haar 55^e voor het eerst van haar leven gezien voelt en dat ik daaraan heb mogen bijdragen, daar word ik heel blij van.’

‘Naast muziektherapeut ben ik ook casemanager bij het MBT. In die rol help ik cliënten door mee te denken over studie, werk, inkomen en wonen. Want soms lukt het hen niet meer om hier zelf bij stil te staan en over na te denken. Alles is dan net even te veel. Ik bied dan vertrouwen, helderheid en structuur en van daaruit kunnen ze weer zelf keuzes maken.’

‘Ook ben ik betrokken bij het project ‘Ervaringsmaatje’. Hierin leid ik samen met een collega oud-cliënten van het MBT op die we daarna koppelen aan huidige cliënten. Bijvoorbeeld cliënten die eenzaam zijn of worstelen met een verslaving. Alle maatjes ken ik al vanaf de tijd dat zij zelf nog cliënt waren. De ontwikkeling die zij hebben doorgemaakt van cliënt tot maatje, en het feit dat je nu op ze kunt bouwen, dat zijn voor mij echt cadeautjes. Ik ben enorm trots op hen.’

‘Mijn partner zegt wel eens tegen mij: ‘Moet je geen werk dichter bij huis zoeken?’ Ik pendel namelijk al jaren tussen Amersfoort en de Leidse regio. ‘Nee’, is dan steevast mijn antwoord. Want wat ik bij Rivierduinen heb – het team, de cliënten en de diversiteit in werk – krijg ik nooit meer ergens anders.’

Anne van Campen, muziektherapeut en casemanager.
Specialistisch team MBT in Leiden.